ZNA start psychiatrische zorg aan huis voor 15- tot 24-jarigen

01/12/2022

Om psychisch kwetsbare jongeren te ondersteunen bij hun overgang naar de volwassenenpsychiatrie, heeft Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) 'Mobiel Psychiatrisch Team 15 24 opgericht'.  

Dit team geeft jongeren van 15 tot en met 24 jaar psychiatrische ondersteuning bij hen thuis. Voor de jongeren is deze aanpak minder ontwrichtend dan een opname in het ziekenhuis. Op termijn mikt het team op 5000 huisbezoeken per jaar. 

Deze psychiatrische zorg aan huis is een primeur: Mobiel Psychiatrisch Team 15 24 is het eerste mobiele team in Vlaanderen dat zich specifiek richt op een doelgroep die door de kloof tussen kinder/jeugd- en volwassenenpsychiatrie uit de zorg dreigt te verdwijnen, ondanks zijn psychiatrische kwetsbaarheid.

Dikwijls niet op wachtlijsten 

De doelgroep van Mobiel Psychiatrisch Team 15 24 bestaat uit jongeren van 15 tot en met 24 jaar. Zij bevinden zich op het kantelmoment tussen de jeugd en de volwassenheid.  
Bij deze jongeren is er dikwijls sprake van een ontwrichte ontwikkeling. Ze hebben een psychische kwetsbaarheid en ervaren hierdoor op verschillende levensdomeinen ernstige problemen. Doordat deze doelgroep dikwijls niet op wachtlijsten staat, blijft ze verstoken van zorg. 

Concreet gaat het om jongeren die vaak een of meerdere van deze zaken vertonen: 

  • ze gaan al jaren niet naar school, terwijl ze hier wel de mogelijkheden voor hebben. 
  • ze hebben een diploma, maar zijn in deze fase van hun behandeling niet geschikt voor de reguliere arbeidsmarkt. 
  • door de confrontatie met hun lijden kampen ze met eetstoornissen (uithongering en vreetbuien) en/of psychoses, verwonden ze zichzelf, gebruiken ze verdovende middelen, uiten ze zich suïcidaal of denken ze aan euthanasie. 
  • ze slagen er moeilijk in om hun eigen plek of woonst netjes te houden. Daarnaast hebben ze een gebrekkige zelfzorg.  
  • ze leven al lang geïsoleerd, hebben geen vrienden (meer) en beoefenen geen hobby's (meer). 

“25% minderjarigen in zorg heeft nood aan volwassenpsychiatrie” 

Een op de vier minderjarigen (25%) in zorg heeft later nood aan volwassenpsychiatrie. Bij slechts een op de twintig (5%) onder hen verloopt deze zorgtransfer goed. Dit maakt duidelijk dat er nood is aan een warme overdracht van de verleende zorg van jongeren naar volwassenen. 

Psychiater Kirsten Catthoor van ZNA Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg: “Met ons Mobiel Psychiatrisch Team 15 24 willen we als ZNA de stap naar de volwassenheid vergemakkelijken voor psychisch kwetsbare jongeren. Dat is nodig, want de overgang van kinder- en jeugdpsychiatrie naar volwassenpsychiatrie loopt vaak niet van een leien dakje. De concrete stap vertoont dikwijls leemtes, waardoor jongeren zich verloren voelen en afhaken. De verantwoordelijkheden die horen bij het volwassen leven voelen voor hen immens aan.” 

Wekelijks zorg aan huis 

Als een jongere hulp nodig heeft bij de stap naar de volwassenpsychiatrie, gaat een medewerker van Mobiel Psychiatrisch Team 15 24 er elke week thuis langs. Zorg in de vertrouwde omgeving is minder ontwrichtend dan een opname in het ziekenhuis. Bij een ziekenhuisopname wordt het dagelijkse leven immers gepauzeerd. 

Samen met de jongere verkent het teamlid de context waarmee gewerkt moet worden. Dit omvat zowel de eigen omgeving van de jongere, de samenwerking met andere zorgverleners en de maatschappelijke verwachtingen, bijvoorbeeld op school. Bij belangrijke afspraken kan het teamlid de jongere ondersteunen. 

 

Aanmelden als patiënt

Patiënten kunnen door verschillende mensen aangemeld worden. Dat kan door de jongere zelf, door hun familie en/of door een betrokken hulpverlener. De patiënt zelf moet op de hoogte zijn van de aanmelding en moet bereid zijn om samen te werken met Mobiel Psychiatrisch Team 15 24. De hulpverlening wordt nooit opgelegd: niet gedwongen en niet als maatregel.  

120 patiënten gelijktijdig ondersteunen 

Op volle sterkte (vijftien medewerkers) kan het team gelijktijdig 120 patiënten behandelen. 

Het Mobiel Psychiatrisch Team 15 24 van ZNA telt momenteel negen medewerkers: zeven basismedewerkers, een algemeen coördinator en een therapeutisch coördinator. Alle basismedewerkers hebben een bachelordiploma in de gezondheidswetenschappen. Een psychiater volgt de medische kant op. ZNA zal ook nog een ervaringsdeskundige aanwerven. 

Momenteel is het team gevestigd in ZNA Sint-Elisabeth, naast de Kruidtuin. Op termijn wil het team verhuizen naar een locatie buiten het ziekenhuis. Zo verdwijnt de vaak negatieve associatie met een ziekenhuis die jongeren in deze situatie hebben. 

Arrondissement Antwerpen 

Het werkingsgebied van Mobiel Psychiatrisch Team 15 24 is het arrondissement Antwerpen. Dit omvat de gemeenten Aartselaar, Antwerpen, Berchem, Berendrecht-Zandvliet-Lillo, Boechout, Boom, Borgerhout, Borsbeek, Brasschaat, Brecht, Broechem, Burcht, Deurne, Edegem, Ekeren, Emblem, Essen, Halle, Hemiksem, Hoboken, Hoevenen, Hove, Kalmthout, Kapellen, Kontich, Lint, Loenhout, Malle, Massenhoven, Merksem, Mortsel, Niel, Oelegem, Oostmalle, Pulderbos, Pulle, Ranst, Reet, Rumst, Schelle, Schilde, Schoten, ‘s-Gravenwezel, Sint-Job-in-’t-Goor, Sint-Lenaarts, Stabroek, Terhagen, Viersel, Vremde, Waarloos, Westmalle, Wijnegem, Wilrijk, Wommelgem, Wuustwezel, Zandhoven, Zoersel en Zwijndrecht. 

 

Andere mobiele equipes bij ZNA 

ZNA heeft nog andere mobiele teams voor psychiatrische zorg. Er is zowel een mobiel psychiatrisch crisisteam voor dringende zorg als een mobiel psychiatrisch team voor langdurige zorg. Deze teams richten zich in de thuissituatie op respectievelijk meerderjarigen die een psychiatrische crisis doormaken en mensen met een ernstige psychiatrische aandoening waarbij behandeling aan huis voor een langere tijd noodzakelijk blijkt. Het nieuwe Mobiel Psychiatrisch Team 15-24 slaat de brug tussen minderjarigheid en de meerderjarigheid. 
 

Laatste update op: 07-12-2022