Menselijk lichaamsmateriaal

Centrum voor Reproductieve Geneeskunde

Het is mogelijk dat er in kader van je fertiliteitsbehandeling lichaamsmateriaal van jou en/of je partner zal worden ingevroren en bewaard.

Dit gebeurt in een weefsel- en cellenbank, een bank voor menselijk lichaamsmateriaal, kortweg MLM-bank genoemd. MLM-banken worden onderworpen aan strenge regels en staan onder inspectie van het FAGG, het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten.

Het CRG van ZNA Middelheim is zo een weefsel- en cellenbank.

Je kan er terecht voor het invriezen en bewaren van eicellen, spermacellen, testiculair weefsel en embryo’s in kader van een fertiliteitsbehandeling.

Preventief invriezen en bewaren van eicellen en zaadcellen voor de start van een oncologische behandeling of voor uitgesteld gebruik (social freezing) behoren ook tot de mogelijkheden.

Om vriesbewaring mogelijk te maken dien je de nodige bloednames te verrichten en een contract te ondertekenen waarin:

• jij je akkoord geeft voor bewaring van je materiaal door middel van vriesbewaring
• de bewaartermijn vastgelegd wordt
• de bewaarkosten vastgelegd worden (indien dit van toepassing is)
• jij beslist wat er met het ingevroren lichaamsmateriaal moet gebeuren als je deze niet meer nodig heb of indien de bewaartermijn verstreken is

Klinisch labo

In het kader van je behandeling als patiënt wordt vaak lichaamsmateriaal afgenomen.  Dan denken we bijvoorbeeld aan bloedafname, punctie, biopsie, … 

Vaak kunnen de restanten van dit lichaamsmateriaal - nadat het nodige onderzoek erop werd uitgevoerd in het kader van je behandeling of diagnose - nog verder bruikbaar zijn voor wetenschappelijk onderzoek.  In dat geval spreekt men van “residuair lichaamsmateriaal”: overschotten die normaal vernietigd worden, maar die toch nog van waarde kunnen zijn.

Het klinisch labo gebruikt zijn residuair lichaamsmateriaal voor toestelvergelijking bij ingebruikname van een nieuw toestel. Het is namelijk belangrijk om te zien in welke mate resultaten van het nieuwe toestel vergelijkbaar zijn met resultaten van het oude toestel. Vermits men over een voldoende breed concentratiegebied (representatief) deze vergelijking moet doen, kan dit enkel gebeuren met patiëntstalen.

Residuair lichaamsmateriaal wordt op eenzelfde manier bewaard als de overige patiëntstalen in de daartoe bestemde storage-plaatsen (kamer-, koelkamer- en diepvriestemperatuur storage). En dit tot ze vernietigd worden als risicohoudend medisch afval.  

Resten van hematopoiëtische stamcellen worden bijvoorbeeld gebruikt voor validatiestudies.

De wet van 19 december 2008 inzake het verkrijgen en het gebruik van menselijk lichaamsmateriaal met het oog op de geneeskundige toepassing op de mens of het wetenschappelijk onderzoek is van toepassing op wat hierboven staat beschreven.
Deze wetgeving stelt dat je geacht wordt toestemming gegeven te hebben voor het gebruik van residuair lichaamsmateriaal met het oog op wetenschappelijk onderzoek. Je moet deze toestemming hebben gegeven vóór met enige handeling met dat residuair lichaamsmateriaal werd aangevangen. Concreet betekent dit dat je een weigering moet bekend maken bij de arts die het materiaal afneemt of aan de hoofdgeneesheer van het ziekenhuis.

De wetgeving verplicht ons om je omtrent deze weigeringsmogelijkheid in te lichten.  Als je dus liever niet hebt dat je residuair lichaamsmateriaal nadien eventueel wordt gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek, deel je dit best mee aan de arts die je in onze ziekenhuizen behandelt, of eventueel aan de hoofdgeneesheer.  
Deze arts zal akte nemen van je weigering en dit optekenen in je medisch dossier.