In februari 2017 kregen verschillende afdelingen van de ZNA Universitaire Kinder- & Jeugdpsychiatrie Antwerpen onaangekondigd bezoek van de zorginspectie. De focus lag daarbij op vrijheidsbeperkende maatregelen. We kregen een behoorlijk goed rapport.

ZNA UKJA neemt enkel jongeren op met een complexe, multi-problematiek. In tegenstelling tot vele andere kinder- en jeugdpsychiatrische diensten kiezen we ervoor om deze kinderen en jongeren te begeleiden in lange behandeltrajecten. De gemiddelde verblijfsduur ligt rond de 6 maanden. Afzonderingen tijdens het verblijf van sommige van deze jongeren zijn niet te vermijden. Maar we maken daarbij nooit gebruik van mechanische fixatie.

ZNA UKJA ontwikkelde een alternatieve techniek die veel minder traumatisch is en vrij uniek in de sector. Daarbij wordt de jongere op een speciale manier in een deken gedraaid en naar een afzonderingskamer gebracht. De medewerkers kunnen de kamer rustig verlaten en in de kamer kan de jongere zichzelf bevrijden, wat veiligheid brengt voor zowel de jongere als de medewerkers. De medewerkers krijgen maandelijks een opleidingsmoment om deze techniek in te oefenen.

Samen met het kind/jongere en de ouders, school en hulpverleners wordt een plan opgesteld om tijdig agressie-signalen op te vangen. Deze plannen maken op een visuele manier duidelijk welk gedrag het kind of de jongere vertoont in de verschillende fases van het crisisontwikkelingsmodel. Ook worden interventies in de verschillende fases voorgesteld, die het kind of de jongere kunnen helpen om naar een lagere fase te gaan (en die dus tot de-escalatie zouden moeten leiden).

Omdat we in ZNA UKJA afzondering zien als een laatste stap in het handelingsplan bij agressie zijn we steeds op zoek naar alternatieven hiervoor. Zo zal tegen eind 2017 in ZNA Hoge Beuken een comfortroom ingericht zijn met de steun van de Belfius foundation. Een verblijf in deze kamer is dan een extra middel in de aanpak van agressie.

Bij elke afzondering hoort een zeer uitgebreide registratie, waarin een gevalideerde observatieschaal wordt gebruikt met het oog op preventie van een afzondering. Naar aanleiding van een recente proefaudit is er een overleg geweest met de onderzoekscel Capri Jeugd van de Universiteit Antwerpen om een bijkomende zelfscoringsschaal voor jongeren te ontwerpen.
Waar we nog aandacht aan moeten besteden: ons handelen verder verankeren in procedures en nog meer gedetailleerd cijfermateriaal bijhouden rond de toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen. Intussen zijn de nodige acties opgestart om ook deze punten te verbeteren.

Meer weten? Lees de inspectieverslagen:

• Inspectieverslag vrijheidsbeperkende maatregelen in K-afdelingen in ZNA Middelheim
• Inspectieverslag vrijheidsbeperkende maatregelen in K-afdelingen in ZNA Hoge Beuken

Lees ook de visie van ZNA op vrijheidsbeperkende maatregelen in onze ziekenhuizen.

Lees meer over andere innovatieve projecten van ZNA UKJA.