Slimme software schrijft rapport na onderzoek prostaattumor

Het labo anatomopathologie (onderzoek van weefselstaten en vocht) van Ziekenhuis aan de Stroom (ZAS) gebruikt als eerste in België slimme software die automatisch een rapport schrijft over een onderzochte prostaattumor. Na de analyse van de tumor doet de AI (artificiële intelligentie) meteen een voorstel voor het verslag met gedetailleerde gegevens over het onderzochte weefselstaal. De arts moet alleen nog het voorstel van verslag te valideren. Dat bespaart de arts een hoop administratief werk en levert tijd op voor de analyse van meer complexe tumoren.  

Tijdwinst voor analyse complexere tumoren 

Dr. Frederik Deman van het labo anatomopathologie van ZAS: ​“Sinds begin dit jaar (2023) werken we in ons lab met slimme software. Nu we honderden borsttumoren hebben geanalyseerd, is het tijd voor een volgende stap. Prostaatkanker is een logische keuze: het is de meestvoorkomende vorm van kwaadaardige kanker bij mannen. Dankzij de AI is de diagnose sneller klaar én preciezer. De extra troef van dit pakket is dat het meteen na de analyse een voorstel doet voor het verslag, dat de kankerspecialist zal gebruiken voor de behandeling van de patiënt. Doordat de software administratief werk uit handen neemt, wint de patholoog tijd die hij anders zou moeten besteden aan het bundelen van de onderzoeksresultaten. Die tijd kan de patholoog niet besteden aan de analyse van andere, vaak complexe tumoren.” ​ 

AI schat in hoe agressief tumor is 

Net zoals bij de slimme software voor borsttumoren, die ZAS al gebruikt, spoort de AI voor prostaattumoren kanker op in het weefselstaal. Daarnaast schat hij in hoe agressief de tumor is, of hij zich al heeft uitgebreid via de zenuwen van de prostaat, en meet hij de hoeveelheid weefsel en de hoeveelheid kankercellen. ​ 

Die gegevens worden meteen in een rapport gegoten. De arts valideert het voorstel van de AI of stuurt het bij. De patholoog blijft altijd aan het stuur van de diagnose. Na validatie wordt het verslag meteen toegevoegd aan het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt in kwestie. Het EPD bundelt de gegevens van alle patiënten in één toepassing, zoals onderzoeksresultaten, meetresultaten, afspraken en medicatie. 

Snellere en preciezere diagnose ​ 

Dankzij de AI is er veel sneller duidelijkheid over de analyse, en is die ook nauwkeuriger. Hierdoor weet de patiënt veel sneller wat er aan de hand is, en kan de eventuele behandeling vroeger starten. Zeker bij agressieve tumoren is dat belangrijke tijdswinst. De AI vermindert ook de werkdruk op de pathologen. ​ 

Druk van de ketel voor knelpuntberoep 

De ingebruikname van software die administratieve taken ondersteunt kan druk van de ketel halen. ​ Wereldwijd is er een tekort aan pathologen, in België is het beroep officieel erkend als knelpuntberoep. De verwachting is dat het aantal pathologen de komende jaren zal afnemen, wat gevolgen heeft voor de snelheid en de kwaliteit van weefselonderzoek. ​ 

5000 gevallen van prostaatkanker per jaar ​ 

Elk jaar worden in Vlaanderen meer dan vijfduizend nieuwe gevallen van prostaatkanker geregistreerd. De gemiddelde leeftijd bij diagnose is ongeveer zeventig jaar. Bijna de helft van de mannen krijgt de diagnose prostaatkanker onder de leeftijd van zeventig jaar. Bij een op de tien mannen is dat zelfs minder dan zestig jaar. 

ZAS (Ziekenhuis aan de Stroom) is de samenwerking tussen de Antwerpse ziekenhuizen ZNA en GZA Ziekenhuizen. Beide ziekenhuizen willen op 1 april 2024 fuseren tot Ziekenhuis aan de Stroom. ​