World Stroke Day - 29 oktober

 Een snelle herkenning van de symptomen is essentieel zowel om levens te redden, maar ook om een volledig herstel te kunnen verkrijgen.
Herkenning van een beroerte en snelle hulp zijn cruciaal, dr. Dirk Nuytten, neuroloog in ZNA Stuivenberg en ZNA Sint-Erasmus legt uit hoe je een beroerte herkent.

Een beroerte? Handel met spoed!

De eerste drie uur na een beroerte zijn uiterst cruciaal voor een succesvolle behandeling. “Het is daarom erg belangrijk dat iedereen weet hoe je een beroerte kan herkennen, zodat je meteen hulp kan zoeken”, zegt dr. Dirk Nuytten, neuroloog in ZNA Stuivenberg en ZNA Sint-Erasmus.

Wat is een beroerte eigenlijk?

Dr. Nuytten: “Er zijn om te beginnen twee soorten beroertes: het herseninfarct en de hersenbloeding. Bij een infarct blokkeert een bloedklonter de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen. Bij een hersenbloeding barst of scheurt een bloedvat en komt er bloed vrij in en om de hersenen. In beide gevallen worden de hersenen beschadigd en vallen er hersenfuncties uit, al dan niet definitief. Van de mensen die hier binnenkomen gaat het in vijfentachtig procent van de gevallen om een infarct. Vijftien procent heeft een hersenbloeding.”

Waarom is het belangrijk om er bij een beroerte snel bij te zijn?

Dr. Nuytten: “Omdat er binnen de eerstvolgende drie uur nog een behandeling met bloedverdunners mogelijk is. We noemen dat ‘trombolyse’. De bloedverdunners lossen de bloedklonter op, waardoor er weer zuurstof naar de hersenen stroomt. Na drie uur zijn de hersenen meestal onherstelbaar beschadigd. Dus snelle behandeling is de boodschap. Bovendien veroorzaakt de toediening van bloedverdunners na een periode van drie uur een gevoelige toename van de kans op een hersenbloeding. Hoewel trombolyse geen wondermiddel is en er omzichtig mee moet worden omgesprongen, halen we globaal genomen toch goede resultaten en is de kans op herstel van de beroerte beduidend beter. Bovendien beschikken we de laatste jaren over de mogelijkheid om de klonter via een catheter mechanisch te verwijderen (trombectomie). Ook hier in snelheid uitermate belangrijk.”

“Veel mensen komen te laat in het ziekenhuis omdat een beroerte pijnloos is.”

Hoe kan je een beroerte herkennen?

Dr. Nuytten: “Er zijn een aantal heel duidelijke symptomen die op een beroerte kunnen wijzen. Als je bijvoorbeeld plots troebel ziet, of als het zwart voor je ogen wordt. Ook is het mogelijk dat een deel van je gezichtsveld verdwijnt. Veel patiënten zijn verward of raken niet meer uit hun woorden. Ook bij een plotse verlamming van een arm of been sla je het best meteen alarm. Veel mensen komen te laat in het ziekenhuis omdat een beroerte pijnloos is. Ze denken dat het ongemak wel vanzelf zal overgaan en verliezen zo kostbare tijd. Als je een van de symptomen herkent, is de boodschap altijd: kom direct naar de spoeddienst. We hanteren vaak de FAST-regel: facial-arm-speech-time.  Een scheve mond, een verlamming in arm of been en spraakmoeilijkheden: onmiddellijk naar spoedgevallen.”

Is er kans op volledig herstel na een beroerte?

Dr. Nuytten: “Zeker, op voorwaarde dat je binnen die eerste drie uur hulp zoekt. Wie op tijd behandeld wordt, heeft een grote kans op een goed herstel. Uiteraard hangt veel ook af van de ernst van de beroerte. Hoe meer hersenweefsel schade opliep, hoe langer de herstelperiode zal zijn. We krijgen hier mensen binnen die na een week alweer naar huis mogen, maar er zijn ook patiënten die een erg lange revalidatie hebben en die eigenlijk nooit meer de oude worden.” 

Hoe gaat het behandelend team tewerk?

Dr. Nuytten: “Vanaf het moment dat een patiënt hier binnenkomt, doen we meteen een hersenscan om te kijken of het om een infarct of een bloeding gaat. In het geval van een infarct willen we binnen het uur kunnen beginnen met de trombolyse. Het moet dus allemaal snel gaan. Er staat een heel team klaar dat perfect weet wat de volgende stap in de behandeling is. Van bij het begin starten we met de revalidatie. Er komt meteen een logopediste langs om eventuele spraak- en slikproblemen aan te pakken. Een kinesist begint met oefeningen voor arm en/of been. We kunnen zelfs rekenen op de hulp van een psycholoog. Een beroerte is namelijk een beangstigende ervaring: je raakt verlamd of kunt plots niet meer spreken. Die patiënten zien hun leven van het ene moment op het andere veranderen. In 1997 was het Stuivenbergziekenhuis een van de eerste ziekenhuizen met een ‘stroke unit’. Intussen zijn de meeste ziekenhuizen goed uitgerust voor de opvang van patiënten met een beroerte.”

Hoeveel patiënten krijgen tijdig hulp?

Dr. Nuytten: “In België komt nu maar 3,5% van de patiënten in aanmerking voor een bloedklonteroplossende behandeling en dit is grotendeels te wijten aan het feit dat men te laat in het ziekenhuis arriveert. In onze buurlanden liggen de cijfers iets hoger, 6% à 8%. Onze cijfers kunnen dus zeker nog omhoog. Ik ben bijna 20 jaar bezig met mensen te wijzen op het belang van een snelle behandeling. Stilaan begint het besef te groeien. De meeste ziekenhuizen hebben nu een ‘stroke unit’ en de spoeddiensten en huisartsen zijn gesensibiliseerd. Het is dus belangrijk dat ook het brede publiek hierover geïnformeerd wordt.”