Pijnbehandeling bij volwassenen

ZNA zet zoveel mogelijk in op het vermijden en behandelen van pijnklachten. Belangrijk, want we merken dat ongeveer de helft van de ziekenhuispatiënten wel eens pijn ervaart. Die kan veroorzaakt worden door de ziekte zelf, maar ook door een behandeling of door onderzoeken als een punctie of een endoscopie. 
 

Contact

Misverstanden over pijn en pijnstilling

Er bestaan een aantal misverstanden over pijnstilling. 

Lees er meer over

Pijn... een complex begrip

Pijn kan op verschillende manieren optreden: naast acute en chronische pijn, kan er ook een onderscheid gemaakt worden in types pijn (weefsel-, artrose-, zenuw-, en kankerpijn). Daarnaast kan pijn ook in stand worden gehouden door bio-psychosociale factoren. 
Via de karakteristieken van de pijnklacht (ontstaan, verloop, duur, aard) krijgen we een beeld van het type pijn en kunnen we de behandeling erop afstemmen. 

Pijn is een complex begrip dat door iedereen anders wordt ervaren. Het is niet alleen een oncomfortabel gevoel, het kan – indien het lang aanhoudt of on(der)behandeld blijft – een negatieve invloed op je lichaam hebben en je herstel vertragen. Bovendien kan acute pijn die niet tijdig of voldoende wordt verlicht, mogelijk evolueren naar chronische pijn met langdurige effecten op de levenskwaliteit, zoals werkongeschiktheid, sociale isolatie, verminderde levensvreugde tot depressie, verminderde mobiliteit en/of zelfstandigheid.
Het is dus erg belangrijk dat pijn correct wordt behandeld.

Waarom pijn behandelen?

Een beetje pijn die je goed kan verdragen is niet erg, maar ergere pijn heeft een negatieve invloed op ons lichaam en kan ervoor zorgen dat je minder goed functioneert. Indien acute pijn niet tijdig verlicht wordt, kan deze mogelijk ontwikkelen tot een chronische pijn met langdurige effecten op de levenskwaliteit. Ook na een ziekte of operatie is een goede pijncontrole erg belangrijk voor je herstel. 

  • Hoesten en goed doorademen wordt bemoeilijkt, dit kan een longontsteking verooorzaken
  • De bloeddruk gaat omhoog en je hart gaat sneller kloppen. Het hart heeft hierdoor meer zuurstof nodig waardoor een zuurstoftekort kan optreden.
  • Je gaat minder bewegen, waardoor de kans op trombose (bloedstolseltje in het bloedvat) toeneemt.
  • De beweeglijkheid van de maag en de darmen gaat verminderen, waardoor misselijkheid en een verminderde stoelgang kan optreden.
  • Je eetlust vermindert en een goede voedselinname is juist belangrijk voor je herstel.

Pijnbehandeling zonder medicatie

  • Vermindering van de spanning en angst door goede, correcte informatie over onderzoeken en ingrepen
  • Vermindering van angst en pijn via afleiding (televisie, bezoek, lezen, …)
  • Koudetherapie bij ontstekingen en zwellingen
  • Warmtetherapie en massage die spierontspannend werken
  • Comforttherapie (wisselhouding, kussens, ...)
  • Ontspanningstechnieken, omdat door spanning pijn kan toenemen

Pijnbehandeling met medicatie

Pijn kan verlicht of onderdrukt worden via medicatie, die bij voorkeur oraal (via de mond) wordt toegediend. Afhankelijk van de pijnscore kan het pijnbeleid bijgestuurd of gestopt worden.
Pijnstillende medicatie wordt onderverdeeld in drie groepen of trappen. Het is van belang deze juist te gebruiken: in de juiste dosis, de juiste combinatie en de juiste vorm.

  • TRAP 1: dit zijn de klassieke pijnstillers, zoals paracetamol of ontstekingsremmers (NSAID's). Deze zijn zonder voorschrift te verkrijgen in de apotheek. Paracetamol en NSAID's werken op een andere manier en mogen dus gecombineerd worden.
  • TRAP 2: als er onvoldoende pijnstilling is met het gebruik van enkel lichte pijnstillers, kan men op voorschrift van de arts overgaan tot toediening van een 'zwak' morfineproduct. Deze medicatie mag gecombineerd worden met medicatie uit trap 1.
  • TRAP 3: in bijzondere situaties en bij grotere ingrepen kan de behandeling met morfinepreparaten noodzakelijk zijn. Sterke morfineproducten worden enkel op voorschrift van de arts toegediend. Deze medicatie mag gecombineerd worden met medicatie uit trap 1 maar best niet met trap 2. 

Klassieke pijnstillers zijn niet altijd (voldoende) effectief tegen zenuwpijn (neuropatische pijn). Daarom wordt vaak medicatie zoals antidepressiva of anti-epileptica gegeven als behandeling van dit type pijn. In lage dosis werken deze middelen pijnstillend. 

Invasieve behandelingstechnieken (infiltraties)

Voor interventionele behandelingen (infiltraties, radiofrequente behandelingen,…) van pijn kan je terecht in één van onze ZNA Pijnklinieken.

Psychologische begeleiding

ZNA kiest voor een multidisciplinaire behandeling waarin ook psychologische begeleiding thuishoort met focus op de levenskwaliteit van de patiënt en omdat we ook de psychische en emotionele moeilijkheden willen aanpakken die pijn kunnen versterken of in stand kunnen houden. Voor psychologische begeleiding verwijzen we onze gehospitaliseerde patiënten door naar het Multidisciplinair Algologisch Team (MAT) en onze ambulante patiënten met complexe pijnproblemen naar het Multidisciplinair Pijncentrum.

Multidisciplinaire behandeling van pijn

Patiënten met complexe pijnproblemen worden best multidisciplinair behandeld en opgevolgd. De impact van pijn gaat immers verder dan enkele de fysieke belemmering. Binnen ZNA kan je hiervoor terecht in het Multidisciplinair Pijncentrum (MPC) in ZNA Hoge Beuken.

De pijnartsen van het MPC worden ondersteund door een bijzonder ervaren en gemotiveerd team (pijnverpleegkundige, psycholoog, kinesist, ergotherapeut en maatschappelijk werker).
Het gepaste behandelingstraject wordt samengesteld op basis van door de patiënt ingevulde vragenlijsten en de gegevens verkregen tijdens het intakegesprek.
De multidisciplinaire begeleiding kan individueel of in groep zijn. Er wordt gevraagd een behandelingscontract te tekenen waarmee het engagement wordt bekrachtigd voor het traject dat zal worden doorlopen.

De behandelingsmodule duurt 9 weken: na 3 weken psycho-educatie start de patiënt met een aangepast programma van 6 weken. Na 3 maanden is er een terugkomdag waarop de vooruitgang bekeken wordt en de patiënt vragen kan stellen en tips meekrijgt. Het doel van deze multidisciplinaire behandeling is een maximale maatschappelijke participatie of re-integratie te bereiken.

Laatste update op: 02-07-2018
Auteur(s): Team Pijncentrum