Mammografie

Mammografie is een methode om het borstweefsel door middel van röntgenstralen in beeld te brengen. Een mammografie maakt het mogelijk om de verschillende types van weefsel (klier- en vetweefsel) in de borst zodanig zichtbaar te maken dat zelfs heel kleine tumoren in een vroeg stadium kunnen ontdekt worden. Deze kleine tumoren kunnen vaak nog niet worden gevoeld door de vrouw of door de arts. Verschillende studies hebben aangetoond dat een vroegtijdige opsporing van vitaal belang is voor een succesvolle behandeling van borstkanker. Mammografie speelt een belangrijke rol in deze vroegtijdige opsporing.

Op onze diensten werken vaste teams van artsen, psychologen en verpleegkundigen, die zich toeleggen op deze specialiteit van borstafwijkingen. Wij beschikken over moderne digitale toestellen. Kwaliteitscontroles van de onderzoeken gebeuren dagelijks om een optimale beeldkwaliteit en stralingsveiligheid te garanderen.

Digitale mammografie maakt gebruik van speciaal ontworpen digitale ontvangers (detectoren). De digitale detectie en –sturing resulteren in een nauwkeurigere dosering van de röntgenstralen voor iedere specifieke borst, dus minder röntgenstraal belasting in vergelijking met de klassieke (analoge) mammografie. Sinds kort beschikken wij ook over de laatste digitale opsporingstechniek, de Digitale TomoSynthese, die van grote waarde is bij extreem dense, klierrijke borsten.
De geproduceerde digitale beelden worden opgeslagen in een centrale Beeld Bewaring en Communicatie Systeem (PACS) en kunnen bekeken worden op hoge-resolutie computer schermen.

Een mammografie wordt vaak gecombineerd met een echografie onderzoek, een onderzoek techniek die gebruik maakt van geluidsgolven. De radioloog voert de echografie uit na het bekijken van de mammografie beelden. Beide onderzoeken vullen elkaar aan en de combinatie van beide onderzoeken geven de radioloog meer informatie dan ieder onderzoeksmethode afzonderlijk.

Als op een gevonden borstafwijking de mogelijkheid van kwaadaardigheid niet kan uitgesloten worden, kan beslist worden om een biopsie uit te voeren om zekerheid te krijgen over de diagnose. Bij een biopsie procedure wordt een heel klein stukje weefsel of enkele cellen gehaald uit het letsel gevolgd door microscopisch onderzoek van dat weefsel.

Als een vrouw jonger is dan 40 jaar kan zij bij ons in principe geen mammografie krijgen door reden van stralingsveiligheid. Deze mammografie kan eventueel toch gebeuren voor heel specifieke redenen  die samen moeten overlegd worden door de radioloog en de aanvragende arts.

Borstkankerscreening

Sinds 15 juni 2001 loopt in Vlaanderen het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Elke vrouw van 50 tot en met 69 jaar, die geen borstklachten heeft, krijgt sindsdien om de 2 jaar een oproepingsbrief om een screeningsmammografie (röntgenfoto van de borsten) te laten uitvoeren. Er wordt een mammografie aangeboden zonder een bijkomend echografisch onderzoek. Een voorwaarde om deel te kunnen nemen aan de screening is dat je bij een Belgisch ziekenfonds bent aangesloten. Deze vrouwen krijgen automatisch een oproeping om de 2 jaar.

Nog enkele voorwaarden:

• Je hebt in de afgelopen 2 jaar geen mammografie gehad.
• Je bent 10 jaar vrij van borstkankerdiagnose en je hebt geen pijnklachten of knobbeltjes. Bij pijnklachten of het voelen van een knobbeltje, kan je best snel contact opnemen met je eigen huisarts of gynaecoloog en wordt eventueel een diagnostische mammografie en echografie uitgevoerd.
• Een screeningsmammografie kan gebeuren op 2 manieren. Ofwel krijg je een uitnodigingsbrief via het centrum voor borstkankeropsporing. Ofwel krijg je een specifiek voor de screening bestaande verwijsbrief van je huisarts of gynaecoloog. Deze brief breng je mee naar je afspraak. 

Waarop moet je letten?

• Het onderzoek gebeurt enkel op afspraak op basis van een verwijsbrief van je arts.
• Een geldige verwijsbrief van je arts is nodig (verplicht) voor het onderzoek. Breng je verwijsbrief mee op de dag van het onderzoek.
• Voor borstkankerscreening heb je een uitnodigingsbrief van het centrum voor borstkankeropsporing waarop reeds een uur en dag van afspraak staat. Voor screeningsonderzoeken via de huisarts of gynaecoloog maak je wel een afspraak.
• Voor de borstkankerscreening, breng je een kleefbriefje van je ziekenfonds mee.
• De afspraak plaats je het best in het begin van je cyclus (meestal tussen dag 5 en dag 12 te tellen vanaf dag 1 van de cyclus), omdat je borsten dan minder gestuwd zijn. Het onderzoek is daardoor minder lastig. Bovendien kunnen de foto’s dan gemakkelijker beoordeeld worden.
• Als je nog recente voorgaande (analoge) mammografieën hebt, breng je deze best mee.
• Vermijd voor dit onderzoek het gebruik van deodorant, zalf, bodylotion of poeder. Deze producten kunnen de kwaliteit van de mammografie negatief beïnvloeden.
• Als je niet aanwezig kan zijn, gelieve tijdig te verwittigen. Zo kunnen we andere patiënten verder helpen (niet geannuleerde afspraken worden geregistreerd).

Maak melding aan de verpleegkundige voor de start van het onderzoek of er sprake is van:

• mogelijke zwangerschap (als je zwanger bent of daar een vermoeden van hebt, neem dan  reeds vooraf telefonisch contact op met de afdeling Radiologie voor nader overleg)
• borstprothesen

Een eventuele begeleider kan niet aanwezig zijn in de onderzoeksruimte tijdens de uitvoering van het onderzoek. Alleen in bijzondere situaties is dit eventueel mogelijk. Helpen met omkleden is vanzelfsprekend altijd toegestaan.

Bij twijfel of vragen kan je altijd terecht bij je verwijzende arts.

Mogelijke ongemakken, risico’s en bijwerkingen

De hoeveelheid röntgenstraling die wordt gebruikt bij het maken van de foto's is zo gering dat de kans op schadelijke effecten heel klein is, ook als je meerdere onderzoeken hebt ondergaan.

Om een goede röntgenopname van het borstweefsel te maken is compressie van de borst noodzakelijk. Sommige patiënten ervaren dit als onaangenaam. De kwaliteit van de mammografie hangt wel grotendeels af van deze compressie. Het is een ferme compressie die echter maar 10 tot 15 seconden duurt.