Hersentumor

Een tumor of gezwel is een ongeremde deling van cellen waardoor een grote groep cellen een proces vormen dat ruimte inneemt. Tumoren kunnen goedaardig zijn, dit noemt men benigne tumoren. Maar ze kunnen ook kwaadaardig zijn. In dat geval spreekt men van maligne tumoren.

• Een tumor is goedaardig of benigne wanneer hij de ruimte inneemt door de omgevende structuren weg te duwen. Hierdoor is het gezwel redelijk goed begrensd. Een goedaardig gezwel heeft geen sterke neiging tot uitzaaiing.
• Een tumor is kwaadaardig of maligne wanneer de cellen van het gezwel infiltreren in het omliggend weefsel. Het gezwel is dus niet goed afgelijnd en heeft een sterke neiging tot uitzaaiing.

Normaal zullen 2 dezelfde cellen die elkaar ‘tegenkomen’ stoppen met delen. Bij een gezwel is dit niet het geval: de cellen blijven delen. Hoe dit komt is nog steeds niet duidelijk. Membraanveranderingen, veranderingen in de celwanden, zijn wellicht belangrijk. Merkwaardig is dat kwaadaardige hersengezwellen buiten de hersenen niet uitzaaien in de rest van het lichaam.

Soorten hersentumoren

Een tumor wordt benoemd naar het soort cel waaruit het gezwel ontstaan is. In de hersenen bevinden zich verschillende soorten cellen en dus kan men ook verschillende soorten hersentumoren onderscheiden:

• Astrocytoom of glioom onstaat uit een astrocyt (steunweefsel) van de hersenen. Dit is de meest voorkomende hersentumor.
• Oligodendroglioom ontstaat uit oligodendrocyt (maakt de zenuwschede ‘myeline’)
• Ependymoom ontstaat uit ependym ( begrenzing van hersenholten). Dit soort gezwel heeft de neiging zich uit te zaaien via het hersenvocht.
• Neurinoom ontstaat uit een neuron (zenuwcel)
• Schwannoom ontstaat uit een schwanncel (de cel die zich rond de uitlopers van een zenuwcel bevindt).

Gradaties van maligniteit

De kwaadaardigheid van een gezwel wordt dikwijls met een graad aangeduid. Dit lijkt voornamelijk van belang te zijn voor de astrocytomen:

• Graad 1: indien de neurochirurg het gezwel volledig kan wegnemen, is de patiënt mogelijk genezen. Dit is eerder zeldzaam.
• Graad 2: indien de neurochirurg het gezwel volledig kan wegnemen, komt het meestal binnen de 5 tot 10 jaar terug.
• Graad 3: indien de neurochirurg het gezwel volledig kan wegnemen, komt het meestal binnen de 15 maanden terug.
• Graad 4: (= glioblastoma multiforme) indien de neurochirurg het gezwel volledig kan wegnemen, komt het meestal binnen de 3 maanden terug.

Onderzoeken

Labo-onderzoek is van primordiaal belang om de behandelingsstrategie voor te stellen. Ofwel kiest men voor een:

• Biopsie: de neurochirurg neemt een weefselstukje dat onderzocht wordt in het labo.
• Volledige resectie: de neurochirurg verwijdert het volledige gezwel om te laten onderzoeken.

Behandelingen

We kunnen moeilijk over ‘tumor-genezing’ bij maligne tumoren. Maar er kan wel aan ‘tumor-controle’ gedaan worden.

De behandeling is afhankelijk van het soort en de graad van kwaadaardigheid van de tumor en hangt dus af van het resultaat van het labo-onderzoek. Er bestaan 2 mogelijke behandelingen:

• Radiotherapie (bestraling)
• Chemotherapie

De beslissing over de therapie of behandeling wordt genomen tijdens een MOC. Dit is een Multidisciplinaire Oncologische Commissie waarin oncologen, neurochirurgen, radiotherapeuten en neuroradiologen voor elke patiënt afzonderlijk voorstellen voor therapie doen.

De werkzaamheid van verschillende andere behandelingen wordt momenteel nog onderzocht in studies. Voorbeelden van andere behandelingen zijn:

• Gentherapie
• Immuuntherapie
• Alternatieve chemotherapie

Dit wanneer de huidige behandelingsschema’s onvoldoende blijken voor de individuele patiënt.