Monoklonale B-cell lymfocytose (MBL)
Definitie
Monoklonale B-cell lymfocytose – ofwel MBL – is geen ziekte, maar een bevinding waarbij er sprake is van een geringe toename van 1 type witte bloedcellen (B-lymfocyten), waarvan de reden niet duidelijk is. Het is een fenomeen dat vaker bij ouderen wordt gezien, maar ook wel toevallig bij jongeren kan worden waargenomen. Geschat wordt dat ongeveer 5% van de 60-plussers monoklonale B-cell lymfocytose heeft.
B-lymfocyten zijn de witte bloedcellen die verantwoordelijk zijn voor onze afweer. Ze circuleren in het bloed, maar zitten voornamelijk in de lymfeklieren, de milt en in kleine mate in het beenmerg. In de lymfeklieren verrichten ze als schildwachten hun werk: na contact met een indringer (een bacterie of virus) gaan ze zich daar delen, bereiden ze zich voor op de aanmaak van passende antistoffen, en rijpen ze uiteindelijk uit tot antistofproducerende plasmacellen.
Omdat er een kleine kans bestaat dat er zich in de loop der jaren een vorm van chronische lymfatische leukemie ontwikkelt, is het gebruikelijk patiënten met MBL bij de eerste diagnose goed na te kijken en verder op te volgen.
Symptomen
Aangezien MBL geen ziekte is, zullen personen met MBL ook geen – hieraan gerelateerde – klachten hebben. MBL zal meestal aan het licht komen door een bloedonderzoek dat de patiënt voor een andere aandoening ondergaat.
Onderzoeken
Het belangrijkste bij MBL is dat het onderscheiden moet worden van een aandoening waarbij wél sprake is van een ziekte, namelijk chronische lymfatische leukemie (CLL). Ook dan is er een toename van monoklonale B- lymfocyten, maar dan in veel hogere mate. Daarom gebeurt er een:
- lichamelijk onderzoek
- wanneer een patiënt klachten of afwijkingen heeft die wijzen op opgezette lymfeklieren of miltvergroting, zal aanvullend onderzoek (beenmergonderzoek en/of CT-scan) verricht worden
- wanneer er geen enkele verdenking is van een onderliggende ziekte, is verder onderzoek niet nodig, maar de patiënt zal wel op controle moeten blijven komen.
- gespecialiseerd bloedonderzoek waarbij de bloedcellen op een specifieke manier geteld, gekleurd en verder getypeerd worden. Zo wordt het aantal B-cellen per millimeter bloed bepaald (bij meer dan 5 miljoen B-cellen per milliliter bloed kan er sprake zijn van CLL)
Vervolgonderzoek
Wie MLB heeft, moet regelmatig een bloedonderzoek ondergaan om te zien of het aantal witte bloedcellen stabiel blijft. De frequentie van deze onderzoeken hangt af van het aantal B-lymfocyten, de leeftijd van de patiënt en eventuele andere bijkomende factoren, waarbij de behandelende arts het risico op de ontwikkeling van chronische lymfatische leukemie inschat.