Spinale tumoren
Definitie
Spinale tumoren kunnen ontstaan vanuit elk van de structuren van de wervelkolom. Dit betekent dat die gezwellen kunnen voorkomen in:
- De nek = cervicaal
- De borstwervels = thoracaal
- De lage rug = lumbosacraal
De tumoren kunnen uitgaan van het ruggenmerg, de zenuwwortels, de duraalzak die het ruggenmerg omgeeft of van de wervels zelf.
Gaan de tumoren uit van de wervelkolom of het ruggenmerg, dan spreekt men van primaire tumoren. Zijn de tumoren metastatisch (een uitzaaiing van een gezwel op een andere plaats in het lichaam zoals borst of longen), dan spreekt men van secundaire tumoren.
Symptomen
Vaak verschillen de klachten naargelang de precieze locatie van de tumor in de wervelkolom.
- Nek- of rugpijn komen heel vaak voor.
De pijn is vaak ’s nachts aanwezig en wordt ook erger bij fysieke inspanning. - Cervicale tumoren kunnen zwakte en gevoelsstoornissen geven in de armen en/of benen.
- Thoracale en lumbale tumoren kunnen zwakte en gevoelsstoornissen geven in de benen. Dit zorgt voor stapstoornissen.
Onderzoeken
- Alles begint met de medische voorgeschiedenis van de patiënt en het klinisch onderzoek. Patiënten kunnen zich bijvoorbeeld aanmelden met een voorgeschiedenis van kanker en een nieuw ontstane heftige rugpijn.
- Beeldvormend onderzoek zoals RX, CT-scan en/of MRI
- Soms is nog meer gespecialiseerd onderzoek nodig: een botscan/SPECT of eventueel PET-scan
- Met een naaldbiopsie of eventueel een open biopsie neemt men een weefselstaal. Hiermee kan het laboratorium het juiste type tumor bepalen.
Behandelingen
Het type spinale tumor is beslissend voor de bepaling van een niet-chirurgische en/of chirurgische behandelstrategie.
Niet-chirurgische behandeling
De niet-chirurgische opties zijn:
- Regelmatige opvolging van de patiënt. Dit noemt men ‘watchful waiting’.
- Chemotherapie
- Radiotherapie
- Een combinatie van chemo- en radiotherapie
Tumoren die geen ernstige klachten geven en geen agressief gedrag vertonen, kunnen gevolgd worden met seriële (MRI) beeldvorming. Dit betekent dat de specialist de beeldvorming doorheen de tijd controleert.
Chirurgische behandeling
De neurochirurg voert een operatie uit:
- Bij toenemende zwakte in de ledematen
- Bij verlies van blaas- of darmfunctie
- Wanneer de tumor de stabiliteit van de wervelkolom verzwakt
- Wanneer bestraling of chemotherapie geen effect heeft op de tumor kan een operatief verwijderen de enige optie blijken
Verloop
De neurochirurg weegt de risico’s en voordelen af: soms is een volledige verwijdering van de tumor mogelijk, in andere gevallen slechts een gedeeltelijke.
Soms moet de neurochirurg de wervels stabiliseren. Dit is noodzakelijk wanneer de tumor instabiliteit veroorzaakt of omwille van het operatief verwijderen van het gezwel. De neurochirurg kan zowel via de voorzijde als de achterzijde van de wervelkolom stabiliseren. Via de voorzijde kan het zowel de nek, borstholte als de buik betreffen.
Wat te verwachten
- De opnameduur hangt af van de uitgebreidheid van de ingreep.
- Een revalidatieperiode (met hospitalisatie of ambulant) kan nodig zijn.
- Het totale herstelproces kan maanden tot een jaar duren, afhankelijk van de complexiteit van de ingreep.
- Patiënten worden nadien meerdere jaren opgevolgd om eventueel herval tijdig op te merken. De kans op herval hangt af van het type tumor en de verspreiding in het lichaam (metastatisch).