Medische retina (Leeftijdsgebonden Macula Degeneratie)

Definitie

Het netvlies zit achterin je oog en bevat lichtgevoelige cellen (kegeltjes) die contrast en kleuren waarnemen. Maculadegeneratie is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies: de gele vlek (macula lutea). In de macula zitten de meeste kegeltjes.

Maculadegeneratie ontstaat wanneer de kegeltjes in de macula afsterven. Dit veroorzaakt een achteruitgang of verlies van je scherptezicht. Je zal dus details en kleuren minder goed waarnemen. Het navigatiezicht blijft gespaard. Je kan dus wel nog je omgeving blijven zien, ook al mis je scherpte. Als je geen andere oogziekten hebt, loop je niet het risico blind te worden.

LMD hangt meestal samen met ouder worden. Daarom heet maculadegeneratie ook wel slijtage van het netvlies.

Er zijn 2 vormen LMD:

  • De droge variant komt het vaakst voor en vordert traag.
  • De ‘natte’ vorm evolueert sneller en gepaard gaat met een groter risico op een aanzienlijk verlies van zicht.

Oorzaken

Onvermijdbare risicofactoren:

  • leeftijd, 37% van de 75-plussers krijgt LMD.
  • geslacht, een vrouw heeft 2 maal zoveel kans om LMD te ontwikkelen
  • erfelijkheid
  • huidskleur en ras, mensen met een bleke huid ontwikkelen gemakkelijker LMD door hun verminderde pigmentatie.

Vermijdbare risicofactoren:

  • roken, de hoeveelheid beschermende antioxidanten neemt af als je rookt.
  • cardiovasculaire ziekten, hoge cholesterolwaarden beschadigen de gele vlek.
  • overgewicht
  • voeding die antioxidanten onttrekt aan je lichaam (zoals alcohol)
  • overmatige blootstelling aan zonlicht kan in combinatie met een reeds beschadigde gele vlek je risico op LMD verhogen.

Symptomen

Als een van de volgende symptomen optreedt na 60 jaar, kan dat een teken aan de wand zijn:

  • rechte lijnen en beelden zijn misvormd, golven of buigen af.
  • er verschijnen vlekken in het centrale gezichtsveld.
  • je ziet minder details.
  • lichte beeldvervorming.
  • je ziet minder contrast.

Uiteindelijk leidt LMD tot een blinde vlek in het midden van je gezichtsveld.

Onderzoeken

Amsler-test

Je bekijkt met een oog een ruitjespatroon met een centrale stip. Wanneer er delen ontbreken of als je golvende lijnen ziet, trek je aan de alarmbel en moet je naar de oogarts.

Fluorescentie angiogram

Hierbij worden onder meer de bloedvaten aan de binnenkant van je oog in beeld gebracht. Zo kunnen we schade aan het netvlies, afwijkende bloedvaten of lekkage opsporen.

Optical Coherence Tomography (OCT)

Dit onderzoek kan je beschouwen als een soort echo waarbij een doorsnede van het netvlies wordt afgebeeld. Zo kunnen aandoeningen op verschillende niveaus van het netvlies aantonen en behandelingen evalueren.

Preventie en bescherming

  • Eet veel fruit, donkere bladgroenten (spinazie, groene kool, boerenkool) en vis
  • Draag een beschermende zonnebril
  • Rook niet
  • Beperk alcoholgebruik

Behandelingen

Droge LMD

Voor droge LMD bestaat er momenteel geen behandeling.

Natte LMD 

Bij de natte variant kunnen laserbehandelingen en injecties de evolutie van de ziekte afremmen. Wanneer natte LMD snel wordt behandeld, kan het zicht meestal voor een groot deel gered worden. Bij sommige mensen verbetert het zelfs.

Patiënten met een aangetaste macula kunnen hun resterende gezichtsvermogen optimaal leren gebruiken via optische hulpmiddelen zoals loepes, grootletterboeken en aangepaste computers.

Natte LMD kan alleen behandeld worden in een vroeg stadium en dit via:

  • laserbehandeling
  • intravitreale injecties
Laatste update op: 30-08-2019
Auteur(s): Team Oogheelkunde (Oftalmologie)